Gerek küresel pandemiCovid-19 koronovirüs salgını gerekse 24 Şubatta ortaya çıkan Rusya-Ukrayna savaşı nın yarattığı sıkıntıların gölgesinde Tarım-ÜFE'de (2015=100), 2022 yılı Şubat ayında bir önceki aya göre %13,74, bir önceki yılın Aralık ayına göre %30,61, bir önceki yılın aynı ayına göre %68,49 ve on iki aylık ortalamalara göre %30,88 artış olurken; sektörlerde bir önceki aya göre balık ve diğer balıkçılık ürünlerinde %7,40, tarım ve avcılık ürünleri ve ilgili hizmetlerde %13,49 ve ormancılık ürünleri ve ilgili hizmetlerde %26,22 artış gerçekleşti. Ana gruplarda bir önceki aya göre canlı hayvanlar ve hayvansal ürünlerde %4,67, çok yıllık bitkisel ürünlerde %11,72, tek yıllık bitkisel ürünlerde %19,95 artış gerçekleşti.

* * *

Yıllık artışın düşük olduğu alt gruplar sırasıyla, %20,86 ile turunçgiller ve %26,19 ile koyun ve keçi, canlı; bunların işlenmemiş süt ve yapağıları oldu. Buna karşılık, yıllık artışın en fazla yüksek olduğu alt gruplar ise sırasıyla %196,22 ile lifli bitkiler,%112,15 ile sebze ve kavun-karpuz,kök ve yumrular ve %92,00 ile tahıllar(pirinç hariç), baklagiller ve yağlı tohumlar oldu.Bir önceki aya göre artışın düşük olduğu alt gruplar sırasıyla, %0,77 ile yağlı meyveler ve %3,36 ile koyun ve keçi, canlı; bunların işlenmemiş süt ve yapağıları oldu. Buna karşılık, aylık artışın yüksek olduğu alt gruplar ise sırasıyla, %26,81 ile

sebze ve kavun-karpuz, kök ve yumrular ve %20,97 ile lifli bitkiler oldu. Bir önceki aya göre azalış gösteren tek alt grup ise %5,54 ile diğer çiftlik hayvanları ve hayvansal ürünler olarak kayda geçti.Şubat 2022'de, endekste kapsanan 86 maddeden, 7 maddenin ortalama fiyatında azalış olurken 4 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı. 75 maddenin ortalama fiyatında ise artış meydana geldi.

* * *

Sonuç olarak,makro ölçekte yurt içi tarım ve gıda piyasalarına öncelikle fiyat merceğinden bakıldığında, Türkiye’ninkoronavirüs kaynaklı gıda fiyat artışlarına karşı kırılgan olduğu görülmekle birlikte; gerçekte Tarımürünleriniarzedenlerin çoksayıdavezayıfdurumda bulunanüreticiler olduğu da kabul edildiğine göre; piyasafiyatını beklemeye fırsat kalmadığı bir ortamda hele hele en uygun fiyatın oluşmadığı da düşünülürse;böyle bir süreçte ürünlerinisatmakzorundakalarak,aracıtüccaraborçlandığıiçinürününü daha yüksek fiyatta satma olanağını kaybetmiş olan çiftçinin,piyasa fiyatları hak kında yeterli bilgisi de olmadığı eklendiğinde; fiyatları tek başına etkileyemeyecek kadar küçük ve çok sayıda olan üreticiler ile az sayıda ve mali açıdan oldukça kuvvetli durumda bulunan aracılar arasında oluşan düşük fiyatlara göre, aracıların talebini de tüketicilerin belirledi ği bir ortamda;ayrıca üstüne üstlük kurdaki oynaklıklar se bebiyle daha çok payı olan tarımsal ve hayvansal ithal girdileri de ilave edildiğinde; üretici-tüketici arasındaki divarmaktadır.ğer maliyet unsurları da dahil edildiğinde aradaki son dönem üretici-tüketici farkı neredeyse %200 lere kadar dayanmaktadır. Böylesi bir döngü kırılamadığı sürece enflasyodaki gıda payının oransal şekilde yüksek olduğu bir zaman sürecinde çift rakamlı aşırı artışın önlenmesi de maalesef mümkün olamamaktadır.