Son dönemde yaşanan Covid-19 Pandemisi,küresel durgunluk ve Rusya-Ukrayna arasında devam eden savaş nedeniyle gerçekleşen kırılmalar nedeniyle gelinen nokta da Türkiye İstatis tik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyeti Markez Bankası’nın ortaklaşa hazırladıkları Nisan/2022 Ayı verilerine göre tüketici eğilim anketi sonuçlarından hesaplanan mevsim etkilerinden arındırılmış tüketici güven endeksi, Nisan ayında bir önceki aya göre %7,3 oranında azaldı; Mart ayında 72,5 olan endeks, Nisan ayında 67,3 oldu.
* * *
Bu yönde Mevsim etkilerinden arındırılmış Nisan/2022 Ayı tüketici güven endeksi, alt endeksleri ve değişim oranlarına bakıldığında:
En fazla düşüş Mart ayında %54,4 olan Hanenin Maddi Durum Endeksi Nisan ayında %49,1 oranına inerek -9,8 oranında en yüksek düşüşü gösterdi. Bu arada 12 aylık dö nemde hanein maddi durum endeksinin Mart ayında %69,9 iken Nisan ayında %63,9 a inerken -%8,5 düşüşle ikinci sırada yer aldığı izlendi. Bu ani düşüşlerin sebebi incelendiğinde ise çok tabii olarak çekirdek enflasyonun 12 aylık ortalama değişim oranının 2,73 puan artışla yüzde 22,83'ten yüzde 25,56'ya yükselmesi yanında; Mart ayı Tüketici Fiyat Endeksi bir önceki yıla göre %61,14 olurken, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksinin(Yİ-ÜFE) Mart Ayı Endeksinin bir önceki yıla göre %114,97 olmasının etkili olduğu belirtilebilir.
* * *
Sonuç olarak, Mart/2022 Ayı Yİ-ÜFE’nin %114,97 oranı na kadar yükselmiş olması da bir sonraki aylarda girdi ma liyetlerindeki artışlarla yüksek enflasyonun devam edece ğini gösteriyor.Gerçekte aylık tüketici eğilim anketi ile tüketicilerin maddi durum ve genel ekonomiye ilişkin mevcut durum değerlendirmeleri ile gelecek dönem beklentileri, harcama ve tasarruf eğilimleri ölçülmekte olup; okuyucularımıza hatırlatma yapmak gerekirse anket sonuçlarından hesaplanan tüketici güven endeksi 0-200 aralığında değer alabilmektedir. Tüketici güven endeksi nin 100'den büyük olması tüketici güvenin de iyimser durumu,100'den küçük olması tüketici güvenin de kötüm ser durumu göstermektedir.Ayrıca tüketici eğilimine ilişkin endekslerden, tüketimin finansmanı amacıyla borç kullanma ihtimali endeksinin artması iyimser durumu, azalması ise kötümser durumu göstermektedir. Benzer şekilde tüketici fiyatlarının değişimine ilişkin düşünce ve beklenti endekslerinin artması tüketici fiyatlarında düşüş düşüncesini/beklentisini, azalması ise tüketici fiyatlarında artış düşüncesini/ beklentisini göstermektedir. İşsiz sayısı beklentisi endeksinin artması işsiz sayısında azalma beklendiğini, endeksin azalması ise işsiz sayısında artış beklendiğini ifade etmektedir. Bu açıdan Nisan/2022 Ayına ait TÜİK Tüketici Endeks verilerine göre özet değer lendirme yapmak gerekirse; hiperenflasyona doğru evril me temayülünde olan fiyat arışlarının ve dolayısı ile yüksek enflasyonun önlenememesi halinde Tüketici Güven Endeksinin alt endeksleri olan Hanenin Maddi Durum Endeksi ile 12 Aylık Dönemdeki Hanenin Maddi Durum Endekslerindeki düşüşlerin devam etmesi büyük olası görülüyor.
