Küresel ekonomilerdeki görünüme bakılırsa geleneksel olarak merkez bankaları talep yönlü enflasyonla mücadelede oldukça ustalaştılar.Diğer yönden de gerçek yüzünü yeni yeni göstermeye başlayan stagflasyonla mücadelede ise mevcut gidişat normal konjonktüre nazaran daha ağır iş gücü ve çıktı kaybına neden olurken, başarıya ulaşmak da oldukça zor ve uzun sürüyor. Bu kapsamda alınan haberlere göre dünya henüz resesyonun eşiğinde değil, fakat fiyat baskılarının yoğunluğu her yerde hissediliyor. Öteden beri süregelen belirsizliğin gölgesinde Rusya-Ukrayna Savaşı nedeniyle görünürde gıda ve enerji fiyat larındaköpürtünün ne zaman biteceğini kestirebilmek de mümkün değil.Dünyadaki stagflasyon konusunda ortaya çıkan olumsuz etkilere bir göz attığımızda; bu haftanın ikinci gününde Japon ekonomisinin 1Ç2022’de Ç/Ç daral dığı haberleri yanında Çin ekonomisindeki gelişmelere dikkat edildiğinde önüne geçilemeyen Covid-19 Omicron varyantı salgını nedeniyle ortaya çıkan sıkıntılar halen de vam ediyor.

* * *

Diğer taraftan da küresel ekonomilerden ABD Hazine Bakanı Yellen emtia şokunun stagflasyona yol açabileceği uyarısını yaparken, Avrupa Birliği’nde 2022 büyüme öngörüleri de hızla aşağı yönlü düşmeye başladı. Hal böy le iken daha ziyade ihtiyatlı olmayı tercih eden bazı yatırımcılar belki ikna olmasa da, FED’in enflasyon hede fi olan %2 civarına indirinceye kadar faiz artırmakta kararlı oldukları görüntüsünü veriyorlar.Eğer bu anlamda diğer global çaplı ekonomilerde de enflasyon ABD kadar kalıcılık arz ederse, dünyada 2000’lı yılların başından bu yana görülmedik sertlikte bir parasal sıkılaştırma dönemi yaşanması da söz konusu olabilir. Öte yandan da Yıl başından bu yana %18 değer yitiren dünyanın öncü hisse endeksi S&P500’ün ayı pazarına girmesi neredeyse kesin.Eğer yatırımcılar stagflasyon senaryosu kapsamın da mevcut durumu şartların gelişmesi çerçevesinde inandırıcı buldukları takdirde ayı pazarının beklenenden daha uzun sürmesi söz konusu olabilir.

* * *

Konuyla ilgili merkezi NewYork’ta bulanan JP Morgan Amerikan Yatırım Bankası ABD ekonomisinin resesyon dan kurtulacağını savunarak, satışları alım fırsatı olarak değerlendiriyor. Flowbank ve GoldmanSachsstratejistleri de ayı pazarının kısa süreceği öngörüsünde bulunsa bileküresel stagflasyonun (durgunluk içinde enflasyon) gelişimi konusunda halen tam netleşmeyen belirsizlikler de gündemini koruyor.Bu yönde geçmişe de bakıldığında alınacak önlemler için Merkez Bankalarının ekonomiyi iyice frenlemeden stagflasyonla başa çıkmaları hiç de zannedildiği gibi kolay olmadı.Bunun için her halükârda resesyona girecek bir ekonomi şartlarında şirketleri için artan şişen maliyetler sebebiyle faturalarının kabara rak daha da yükselmesi sürpriz olmayacak gibi görünü yor.

* * *

Sonuç olarak,stagflasyonun öteden beri bilinen klâsik tedbirler ile önlenmesi bu yöndeki amaç çatışmaları nedeniyle mümkün olamayacağından, bunun için amaç ların optimal bir bileşiminin gerçekleştirilmeğe çalışılma sı zorunlu hale gelmiştir. Optimal bileşimin sağlanması konusunda da çeşitli yaklaşımlar ortaya çıkmıştır. Bunlar ise; ücret ve fiyat kontrolleri ile müdahaleyi sektörel ve bölgesel ağırlıklı müdahaleyi ve talepte global ayarlama lara gitmek suretiyle müdahaleyi öneren yaklaşımlar olarak ifade edilebilir. Bu yaklaşımlar içinde en rasyonel görüneni vergi indirimleri yolu ile gerçekleştirilen geniş letici maliye politikası ile, daraltıcı yönde etki ya pan para politikasını birleştirmektir. Genişletici maliye politikası, istihdamı arttırma işlevini, daraltıcı para politikası ise fiyat ve ücret şeklinde sosyal hasılaya yöneltilen arzulan mayan düzeydeki talepleri parasal açıdan yumuşatma işlevini üstlenecektir.Çok tabii olarak da bu yöndeki mevcut politikaların uygulanmasında optimal oluşumlara göl ge düşürebilecek;serbest piyasa ekonomisinin uygulanma sına zarar verebilecek yaklaşımlardan da kaçınılması bü yük önem taşımaktadır