Ekim 2021 dönemi (30.09.2021-31.10.2021) günlük fiyat değişimlerinden elde edilen ENAgrup Fiyat Endeksi aylık bazda %6,90 arttı.Ekim 2021, ENAgrup Tüketici Fiyat Endeksi (E-TÜFE) seyri günlük bazda BIST100, ABD Doları döviz kuru ve Faiz oranı (2 yıllık devlet tahvili) göstergelerinin günlük verileri de açıklan dı.TÜİK alt grupları gösterge olarak alındığında en çok aylık düşüş -%3,57 ile Haberleşme en fazla yükseliş ise %14,77 ile çeşitli Mal ve Hizmetler kaleminde gerçekleşmiştir.ENAgrupaçıklamasında”değişik tüketici gruplarının yine değişik enflasyon oranlarını yansıtması amacıyla oluşturulan bu ürün grubu sınıflamasına göre enflasyon oranı oldukça farklılıklar göstermektedir.” Değerlendirmesinin yapıldığı gözlemlenirken;ENAG-özellikli ürün grubu enflasyon hesaplamasına göre, aylık en fazla düşüş yaşanan grup -%4,60 ile Tahıl Ürünleri , en fazla yükseliş görülen grup ise %30,39 ile Atıştırmalık ürün grubunda olmuştur.” şeklinde de açıklama yapılmıştır.

* * *

ENAgrup Ekim/2021 Ayı TÜFE Enflasyonu verileri değerlendirildiğinde; çeşitli mal ve hizmetlerde%14,77 oranında en fazla fiyat artışı görülürken, ikinci en fazla fiyat artışı görülen diğer kalem ise %13,94 oranındaki fiyat artışı ile giyim ve ayakkabı grubunda gerçekleş miştir. Diğer taraftan da TÜİK’in Ekim ayı Tüketici Fiyat Endeksi(TÜFE)enflasyon oranı ile Ekim ayı Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) oranları karşılaş tırıldığında;TÜFE aylık bazda yüzde 2,39 artarken, ÜFE-TÜFE makası ise 26,42 ile rekor kırdı.Yıllık enflasyon yüzde 19,58'den19,89'a yükselirken gıda enflasyonunda ise en yüksek artış 27,41 ile gıda ve alkosüz içeceklerde yaşandı. Lokanta ve oteller yüzde 25,23 olurken, ev eşyası ise 23,03 oranıyla ikinci artış olan kalem olarak kayda geçti.Yıllık Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi'ne göre en düşük artış; yüzde 10,26 ile giyim eşyası, yüzde 12,31 ile deri ve ilgili ürünler, yüzde 12,79 ile diğer mamul eşyalar olarak gerçekleşti. Buna karşılık kok ve rafine petrol ürünleri yüzde 130,59, ana metaller yüzde 91,22, ham petrol ve doğal gaz yüzde 85,45 ile endekslerin en fazla arttığı alt sektörler olarak açıklanırken; TÜFE ile Yİ-ÜFE arasındaki makasın da ha da açılma göstermesi enflasyondaki yukarı yönlü artı şın önümüzdeki aylarda da yansımalı ve artan oranda devam edeceğine işaret etmesi bakımından önem kazanıyor.

* * *

Sonuç olarak,küresel anlamdaki gelişmeler bazında Birleşmiş Milletler’inverilerine göre gıda fiyatları endeksi Ekim ayında 133.2’ye yükselirken; ortaya çıkan bu oran son on yılın zirve rakamı olarak değerlendi riliyor.Bu arada Birleşmiş Milletler’in buğdaydan sebzeye kadar gıda kalemlerini takip eden FAO gıda endeksi Ekim ayında 129.2’den133.2’ye yükselerek Temmuz 2011’den beri en yüksek seviyeye çıktı. Bu rekor artışın enflasyonist baskıları, Merkez Bankalarının enflasyon endişelerini ve küresel açlık krizini daha da artırmasına yol açabileceği de mevcut açıklamalar arasında yer alıyor.Tüm dünyadaki ortaya çıkan gelişmeler arasında bu yıl tüm dünyada olumsuz hava koşulları tarım ürünlerine zarar verirken maliyet artışı ve istihdam sıkıntıları tarladan marketlere kadar gıda tedarik zincirinin bozulmasına neden oldu. Enerji krizi de maliyetleri artırarak tarımsal üretimde sıkıntılara yol açtı.Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün raporunda Ekim ayında en büyük fiyat artışlarının tahıl ve sıvı yağlardaki yüksek maliyetlerden kaynaklandığı belirtilirken,Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü Kıdemli Ekonomisti AbdulrezaAbbasian bazı et ve şeker gibi gıda fiyatlarının durulduğuna dair sinyaller olduğunu belirtti. Abbasian gübre fiyatlarındaki artışın gelecek yılki üretim için de endişe kaynağı olduğunu açıklaması ise girdi maliyetlerindeki küresel artışların sonucu Ülkemizdeki girdi maliyetlerine yansıma yapma sı ise kaçınılmaz gözüküyor.