Uzun yıllardan beri iktisadi yaşamımızda önemli bir problem oluşturan ve şimdilerde çift rakamlarda TÜİK rakamlarına göre %20 lere dayanan enflasyon oranına karşın;Makina Mühendisleri Odası Enerji Çalışma Grubu Başkanı Oğuz Türkyılmaz’ın açıklamasına bakılırsa;” doğalgazda, önceki artışlara karşın hâlâ yüklü miktarda sübvansiyon olduğuna işaret ederek “Doğalgazda sübvansiyonun maddi yükü artıyor. Bu, BOTAŞ’ın katlanabileceği bir şey değil. Doğalgaza yeni zamlar gelebilir”sözleri önümüzdeki günlerde yapılabilecek zamlarla ilgili bir işaret anla mını taşıyor.İş bu kadarla da kalmıyor; Türkyılmaz ayrıca;”Cari satış fiyatları maliyetin altında. Şöyle örneklendirebiliriz: 1000 metreküp gazı 300 dolara alıyorsak, 1 metreküp gazın maliyeti bugünkü kurdan 3.11 TL. BOTAŞ, doğalgazı konut ve küçük işyerlerine 1.49 TL, büyük sanayiye 2.36 TL, elektrik üretim santrallarına da 2.72 TL’den satıyor. BOTAŞ’ın üzerindeki yükü hafifletmek için doğalgaza zam söz konusu olabilir” değerlendirmesi yaparken,elektrikte de aynı şekilde fiyat artışı beklendiğini”belirtmesi yanında;”Türkyılmaz,elektrik üretiminde kuraklıkla birlikte HES’lerdeki üretim düşünce, doğalgaz ve ithal kömürün payının arttığına işaret ederken,“Doğalgaz ve ithal kömürün elektrik üretimindeki payı yüzde 50’ye yakın şu anda. Her ikisinin de fiyatı arttı.İthal kömür fiyatı dört katına kadar çıktı. Bu artışlar tamamen spekülatif amaçlı”şeklindeki söylemi de bir hayli düşündürücü.

* * *

Bu kapsamda temel girdilerden konutlarda kullanılan elektrik ve doğalgazda KDV’nin yüzde 18’den yüzde 1’e indirilerek, “insanlara soluk aldırılması” gerektiğini söyleyen Türkyılmaz, elektrikte “enerji fonu”, “TRT payının kaldırılması”, belediye vergisinin de yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini vurgular ken;Elektrik dağıtım bedelinin içindeki maliyetleri görmek istiyoruz. Tek tek yazsınlar. Sübvansiyon sadece konutlarda sağlansın. Düşük gelir grupları için belli bir miktar doğalgaz ücretsiz verilsin. Düşük gelir gruplarına mutlaka destek sağlanmalı.”sözlerine ise hak vermemek mümkün değil. Öyle ki Enerji Ticaret Derneği Başkanı Burak Kuyan, artan maliyetler sebebiyle önümüzdeki dönemde elektriğe yüzde 40-45 bandında zam yapılması gerektiğini söylüyor. Yapılmayan zamların ilerde daha büyük sorunlara sebebiyet vereceğinin altını çizen Kuyan, "1 Temmuz'da yüzde 15 zam yapıldı. Ekim ayında yüzde 15'lik bir zam daha bekliyorduk. Ama bu zammın olmaması özellikle perakende ve tedarik şirketlerini oldukça zora soktu”açıklaması na bakılırsa durum oldukça ciddi.Ham madde fiyatlarının artışı, kuraklık ve döviz kurundaki yükseliş dünyada olduğu gibi Türkiye'de de enerji şirketlerinin maliyetlerini 2-3 katına çıkartıyor. Sektör temsilcileri artan talepler, fiyat ve maliyet baskısının elektrik dağıtım ve üretim şirketlerini zora soktuğunu söyledi. Özellikle sanayi sektörünün elektrik enerjisini çok ucuza aldığına dikkat çeken temsilciler önümüzdeki dönemde yüzde 45 zam yapılması gerektiğinin altını çizmesi enerji fiyat larına yapılacak zamların el yakacağını da ortaya koyuyor.

* * *

Sonuç olarak,geçen yıl için elektrik ve doğalgaza yapılan fiyat dğişimlerine ait TÜİK tarafından yapılan açıklamada;”Sanayide 2020 yılı birinci dönem elektrik fiyatlarına bakıldığında, tüketicilerin 1 kilovat elektrik için ödediği tutar bir önceki döneme göre yüzde 7,1, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise yüzde 21,8 artarak ortalama 58,6 kuruş olurken;Konutlarda, 1 kilovat elektrik için, tüketicilerin 2020 yılı birinci döneminde ödediği tutar bir önceki döneme göre yüzde 7,2, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise yüzde 32,3 artarak ortalama 71,2 kuruş olduğu;

Elektrik ortalama birim fiyatları, I. Dönem: Ocak-Haziran, 2021

doğalgazla ilgili de sanayide 2020 yılı birinci dönem doğal gaz fiyatlarına bakıldığında, tüketicilerin 1 metreküp doğal gaz için ödediği tutar bir önceki döneme göre yüzde 1,4 ve bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 13,2 artarak ortalama 189,0 kuruş olurken;Konutlarda, 1 metreküp doğal gaz için tüketicilerin 2020 yılı birinci döneminde ödediği tutar bir önceki döneme göre yüzde 2,4, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise yüzde 34,7 artarak ortalama 182,6 kuruş şeklinde açıklanıyor.Çok tabii olarak da tüketicilerin en temel gereksini mi durumundaki elektrik ve doğalgazdaki her yapılan zam zincir leme olarak tüm kalemleri A’dan Z’ye etkilerken; enflasyon da diğer etkilerle birlikte süreğenleşen bir pozisyona bürünüyor.