Derinlerde Başlayan Ayrılık
Afrika kıtası, yüzeyde sakin görünse de derinlerde büyük bir değişim yaşıyor.
Jeologlar, Doğu Afrika’nın altındaki mantle plume (manto yükselimi) adı verilen sıcak madde akımlarının, kıtanın doğusundaki yer kabuğunu zayıflattığını belirtiyor.
Bu süreç, Somali Plakası ile Nubia Plakası olarak bilinen iki dev levhanın yavaş yavaş birbirinden uzaklaşmasına neden oluyor.
Bilim insanlarına göre bu ayrılma, Doğu Afrika Rift Sistemi (EARS) boyunca gözlemlenen büyük yüzey çatlaklarıyla kendini gösteriyor.
Jeolojik Kanıtlar Güçleniyor
Uydu ölçümleri, bu hareketin teorik değil, ölçülebilir bir gerçek olduğunu doğruluyor.
NASA ve ESA’nın verilerine göre Afrika’nın doğusu her yıl 2–5 milimetre kadar batıya doğru kayıyor.
Bazı bölgelerdeki yüzey yarıkları 30 kilometre derinliğe ulaşıyor.
Özellikle 2018’de Kenya’da ortaya çıkan 15 metre genişliğindeki dev yarık, kıtanın bölünme sürecinin en çarpıcı kanıtlarından biri olarak gösteriliyor.
Volkanik Uyanış
Rift hattı boyunca yer alan Erta Ale (Etiyopya), Nyiragongo (Kongo) ve Ol Doinyo Lengai (Tanzanya) gibi aktif volkanlar, bu hareketin yüzeye yansımaları.
Bilim insanları, bu volkanların “kıta doğum sancıları” olduğunu söylüyor.
Sismik ölçümler, yerin derinliklerinde magmanın hareket ettiğini ve bu bölgenin uzun vadede yeni bir okyanus tabanına dönüşeceğini gösteriyor.
Yeni Okyanus, Yeni Kıta
Jeolojik modellere göre önümüzdeki 5 ila 10 milyon yıl içinde Afrika’nın doğu kısmı tamamen ayrılacak.
Bu ayrılma sonucunda Somali, Etiyopya’nın doğusu ve Kenya’nın bazı bölgeleri Hint Okyanusu’ndan ayrılmış bağımsız bir kıta haline gelecek.
Yeni okyanus havzası, tıpkı milyonlarca yıl önce Atlantik Okyanusu’nun oluşumu gibi, kıta ayrılmasının bir sonucu olacak.
Gezegen Hâlâ Şekilleniyor
Jeofizik uzmanı Dr. Cindy Ebinger (Oxford University), “Bu hareketler bizim ömrümüz içinde tamamlanmayacak, ama Dünya’nın hâlâ dinamik ve canlı bir gezegen olduğunun kanıtı,” diyor.
Dünya tarihi boyunca süper kıtalar — Pangea, Gondwana, Laurasia — bölünüp yeniden birleşti.
Afrika’daki bu olay da o uzun döngünün yeni bir halkası olarak görülüyor.
Sonuç: Gözler Afrika’da
Afrika sadece kültürel değil, jeolojik olarak da dünyanın geleceğini şekillendiriyor.
Bu ayrılma, insanlığın canlı bir gezegenin evrimini adım adım izleyebilmesini sağlıyor.
Bilim dünyası, Afrika’nın bu dönüşümünü “yeni bir kıtanın doğuşu” olarak tanımlıyor.
Kaynakça:
The Week (2025) – “Africa is going through a massive breakup”
ScienceDaily (2025) – “A giant pulse beneath Africa could split the continent”
BBC Science Focus (2024) – “Is Africa splitting into two continents?”
Nature Geoscience (2024, Vol. 38, Issue 6)
Smithsonian Institution / East African Rift System Project (2025)