Türkiye Sakatlar Derneği Zonguldak Şube Başkanı Hüseyin Şirin yaptığı açıklamada "Resmi Gazete’nin 26 Mayıs 2023 tarihli sayısında yayımlanan “Evde Bakım Yönetmeliği”ne ilişkin olarak daha ilk günden başlayarak olumsuz sonuçlar doğuracağı uyarısı yapmıştık.
Yönetmelik her şeyden önce engellilerin görüşleri alınmadan hazırlanmıştır. Daha da ötesi yapılan değişikliklerle evde bakım yardımının alınması ağır koşullara bağlanmıştır.
Sadece gelir testinde istenen kişi başı hane gelirinin asgari ücretin üçte ikisinden az olması kuralı bile yanlıştır. Asgari ücret, bir kişinin yaşamını sürdürebilmesi için belirlendiği savunulan en düşük gelirdir. Yıllardır belirlenen asgari ücret bir kişinin ancak gıda harcaması için dahi yetersiz kalmaktadır.
Hanede kişi başına gelirin asgari ücretten daha az olması, aslında o hanede engelli olmasa bile sosyal desteğe ihtiyaç olduğunu göstermektedir. Ancak Bakanlık, bu yalın gerçeği bile görmezden gelmektedir.
Öte yandan gelir getirmese bile sahip olunan varlıkların gelir testinde değer olarak kabul edilmesi, kişi başı hane gelirini yüksek göstermekte ve gelir testinden geçilmesini engellemektedir.
Yapılan düzenleme, açık biçimde binlerce engelli ve ailesinin evde bakım yardımı almasını önleyecek içeriktedir. Ve üzülerek söylemek zorundayız ki bu yardımdan yararlanmakta olanlar sahip oldukları haklarını yitirmeye başlamıştır.
Evde bakım yardımı, bakıma muhtaç bir engellinin temel gereksinimlerinin karşılanması için olduğu kadar, ona bakmak için evde kalmak zorunda olan aile bireyinin de geçimini sürdürmesini sağlamalıdır. Ancak böyle bir yaklaşım yoktur.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı vizyonlarını şu şekilde açıklamaktadır:
“Toplumun her bir ferdine ulaşarak etkin sosyal hizmet sunumuyla ülkemizin sosyal kalkınmasında öncü kurum olmak.”
Oysa yapılan düzenlemeler bu “vizyon” yaklaşımının çok uzağındadır. Adeta iktidarın uyguladığı ekonomi politikalarla ortaya çıkan sorunlar engelli aylıklarının, evde bakım yardımlarının azaltılmasıyla, bu yardım ve desteklere erişimin engellenmesiyle çözümlenmeye çalışılmaktadır. Bu yöntemle “sosyal kalkınma” değil ancak sosyal yıkım, yaygın yoksullaşma ve açlık yaratılabilir.
Sorun daha fazla derinleşmeden, yönetmelik engelli örgütlerinin de katılımıyla yeniden düzenlenmeli ve evde bakım yardımı gerçek anlamda amacına uygun hale getirilmelidir.
Şu çağrımızı bir kez daha yineliyoruz: Engellilerin insan onuruna yaraşır bir yaşama kavuşturulması, uluslararası hukuk ve yasalarımız açısından tüm haklarından gerçekten yararlanabilmesi için gerekli politikalar yine doğrudan sorunu yaşayan engellilerin katılımıyla oluşturulabilir, uygulanabilir ve denetlenebilir. (Haber: Sertaç ÖZDEMİR)
