Halk arasında Geliç olarak bilinen, asıl adı Kanyaş olan dar yapraklı ölümcül bitti insanlar ve hayvanlar için büyük tehdit oluşturuyor. Zonguldak’ın Çaycuma ilçesinde 2013 yılında çok sayıda hayvanın ölümüne neden olduğu tespit edilen, 2017’de de son kez Zonguldak’ta görülen zehirli bitki ile ilgili uzmanlar uyarıyor.
KANYAŞ NASIL OLUR?
Kanyaş, dar yapraklı, çok yıllık, 50 cm’den 200 cm’ye kadar boylanabilen otsu bir yabancı ottur. Sıcaklık ve ışık isteği fazla olup, kurak veya nemli, besin maddesince zengin toprakları sever. Sap dik ve tüysüz olup boğumlar bazen çok kısa tüylüdür. Yaprak ayası tüysüz 20-60 cm uzunluk ve 10-30 cm genişliktedir. Orta damarı açık renkte, yaprak ayası kenarları çok ince dişli ve bu nedenle de kesici özelliktedir. Çiçek kümesi 15- 40 cm uzunlukta, bileşik başak şeklinde ve kırmızımsı tüylüdür. Tohumlar yumurta şeklinde, kırmızımsı kahverengi, mat renklidir. Üremesi tohum ve rizomla olmaktadır.
NASIL ZEHİRLİ HALE GELİYOR?
Kanyaş otu normalde zehirli bir yem bitkisi değildir. Ancak kurak iklimlerde dere kenarlarında yetişen ve ya yağmur yağmasından sonra özellikle buğday hasadı yapılan tarlalarda ve mısırı biçilen tarlalarda yeni yetişen kanyaş otunda yüksek miktarda siyanür bulunuyor. Bu otu yiyen hayvanların gaza bağlı karında şişkinlik, solunum güçlüğü, salya akıntısı ve kaslarda titreme sonrasında çok kısa sürede öldüğü görülüyor. Bitki büyüdükçe içindeki zehir azaldığından belirtiler hafif olmakta ve ölmeden atlattığı da görülüyor.
HAYVANCILIK İÇİN BÜYÜK RİSK
Çaycuma’da uzun süre önce görülen ve ani hayvan ölümleri görülmesi üzerine detaylı incelemelerin ardından hayvan ölümlerinin kanyaş otu zehirlenmesi olarak şekillendiği tespit edilmişti. Doğada kendi kendine yetişen bir bitki olması nedeniyle uzmanlar her vatandaşın bu bitkiyi bilmesini ve görülmesi halinde İl ve ilçe tarım müdürlüklerine bildirilmesini istiyorlar. Günümüzde Çaycuma’da rastlanmayan Kanyaş otunun olması halinde hayvancılık için büyük tehlike arz edecek.
ZİRAİ İLAÇ DAHİ KULLANILMIYOR
Öte yandan, görüldüğü anda İl ve ilçe Tarım Müdürlüğü görevlileri, yerine giderek imha ediyorlar. Hayvana ve insana temasının öldürücü etkiye sahip olduğu bitkinin imhasında zirai ilaçların kullanılması da yasak.
Haber: Fadime YILMAZ ELMA
