Görünür o ki tarım ve hayvancılık sektörlerinde orta ya çıkan girdi maliyetlerindeki artışlar iki sektörde de daralmalar yaratırken; bir taraftan da tüketici fiyat en deksini olumsuz etkiliyor.Bu anlamda Türkiye İstatis tik Kurumunun(TÜİK) en son açıklanan Ocak ayı veri lerine göre;Tarım-ÜFE'de (2015=100), 2022 yılı Ocak ayında bir önceki aya göre %14,83, bir önceki yılın Aralık ayına göre %14,83, bir önceki yılın aynı ayına göre %52,00 ve on iki aylık ortalamalara göre %26,55 artış gözlemlenirken,sektörlerde bir önceki aya göre balık ve diğer balıkçılık ürünlerinde %8,19, tarım ve avcılık ürünleri ve ilgili hizmetlerde %14,96 ve ormancılık ürünleri ve ilgili hizmetlerde %16,20 artış gerçekleşti. Ana gruplarda bir önceki aya göre canlı hayvanlar ve hayvansal ürünlerde %13,42, tek yıllık bitkisel ürünlerde %15,34, çok yıllık bitkisel ürünlerde %16,64 artış gerçekleşti.
Tarım-ÜFE yıllık değişim oranı (%), Ocak 2022
* * *
Yıllık artışın düşük olduğu alt gruplar sırasıyla,%14,81 ile turunçgiller ve %22,88 ile çeltik oldu. Buna karşılık, yıllık artışın yüksek olduğu alt gruplar ise sırasıyla, %147,56 ile lifli bitkiler,%69,20 ile tahıllar(pirinç hariç) hariç), baklagiller ve yağlı tohumlar ve %64,34 ile sebze ve kavun-karpuz, kök ve yumrular kayda geçerken;bir önceki aya göre artışın düşük olduğu alt gruplar sırasıyla, %1,68 ile tahıllar (pirinç hariç), baklagiller ve yağlı tohumlar ve %3,74 ile çeltik oldu. Buna karşılık, aylık artışın yüksek olduğu alt gruplar ise sırasıyla, %37,47 ile sebze ve kavun-karpuz, kök ve yumrular ve %17,69 ile lifli bitkiler oldu. Bir önceki aya göre azalış gösteren alt grup ise %0,52 ile diğer ağaç ve çalı meyveleri ile sert kabuklu meyveler ve %0,32 ile yağlı meyveler oldu.Ocak 2022'de, endekste kapsanan 86 maddeden, 13 maddenin ortalama fiyatında azalış olurken 5 maddenin ortalama fiyatında değişim olmadı. 68 maddenin ortalama fiyatında ise artış gerçekleşti.
* * *
Sonuç olarak,Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre ihracat 2021 yılı Ocak-Kasım döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 33,8 artarak 203 milyar 94 milyon dolar; ithalat ise 23 artarak 242 milyar 443 milyon dolar olarak gerçekleşti. İhracatın ithalatı karşılama oranı Ocak-Kasım 2020 döneminde yüzde 77,3 iken bu oran Ocak-Kasım 2021 diliminde yüzde 83,8’e yükselmesi yanında döviz kurundaki devre sel dalgalanmalar karşısında TL.nin değer kaybının olumsuz etkisi oldu.Yıllar itibarıyla 2003-2021 yılları kapsayan ihracatın ithalatı karşılama oranı ortalama yüzde 68,7 gerçekleşti. 2011’de yüzde 56’ya kadar düşen bu oran 2019 yılında ise yüzde 86 ile son 30 yılın zirvesine çıktı. Covid-19 salgının başladığı 2020’de yüzde 77,3 olan İhracatın ithalatı karşılama oranı 2021’in ilk 11 ayında yüzde 83,8 gerçekleşti.Esas olarakİthalatta ise Çin ve Rusya’ya bağımlılık dikkat çekiyor. Ocak-Kasım 2021 döneminde ithalatın yüzde 12,5’i Çin’den; yüzde 10,4’ü ise Rusya’dan gerçekleşti. İthalatta Almanya’nın oranı yüzde 8,3; ABD ve İtalya’nın ise yüzde 4,2 oldu.Tarım sektöründeki süreğenleşen fiyat ar tışlarının engellenebilmesi yanında hem üreticinin hem de tüketicinin mağdur olmaması için mutlak şekilde ithal girdilerinin olabilecek en minimum seviyeye düşürülerek gerektiğinde tarım ve hayvancılık sektörlerinin Devletçe denetimli olarak yapılacak teşviklerle destek lenmesi de büyük önem taşıyor.