Bu kapsamda TÜRK-İŞ’in yeni yayımladığı Şubat/ 2022 Ayı Açlık ve Yoksulluk Sınırı açıklama sında; ”gıda ürünlerinde KDV’nin %1’e düşürülmesi 14 Şubat’ta etiketlere yansıdı. Ancak öncesinde yüksel miş olan başta yumurta ve un gibi temel gıda ürünleri ile yükselişi durdurulamayan meyve-sebze fiyatları yüzün den vatandaşın reel geliri bu ayda da geriledi. Özellikle taze sebze-meyve, üretim ve tedarik maliyet lerinin yanında ürün azlığın dan dolayı cep yakmaya devam etti. Resmi verilere göre gübre ve toprak geliş tiricilerin fiyatlarındaki yükseliş %150’yi aştı. Markette ve Pazar da sepet tutarı arttıkça zorlanan tüketici, almak tan vazgeçip ürünlerin bazı larını bırakmaya başladı. Akar yakıt, doğalgaz, elek trik gibi enerji giderleri de hane hal kı üzerinde büyük bir yük oluşturmaya devam etti.Buna göre;
-Açlık sınırı 4.552,56 TLile asgari ücretin 300TL üstüne çıktı.
-Mutfak Enflasyonundaki artış ise aylık %7,12 ile on iki aylık %%66,38 oldu.
-Asgari ücretle çalışan bekar kişinin yaşama maliyeti 1.716,40 ya çıktı.
* * *
Bu arada TÜRK-İŞ’in açıklaması detayında Rusya ve Ukrayna’dan ithal edilen buğday, arpa, soya, mısır, ayçiçeği gibi ürünlerin tedarikinin bu araştırının hazırlandığı günlerde başlayan askeri operasyon sebebiyle eğer önlem alınmazsa önümüzdeki aylarda ülkemizdeki un, ekmek, yumurta, et ve bitkisel yağların fiyatlarının yükselmesine neden olabileceği uzmanlar tarafından ifade edilirken; TÜRK-İŞ Araştır masının 2022 Şubat ayı sonucuna göre;
-Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 4.552,56 TL’ye,
-Gıda harcaması ile giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı (yoksulluk sınırı) 15.139,90 TL’ye yükseldi
-Bekâr bir çalışanın kişinin ‘yaşama maliyeti’ ise aylık 5.969,80 TL’ye yükseldi.
* * *
Bu yöndeki durum Şubat ayı fiyat artışları bakımın dan incelendiğinde; TÜRK-İŞ’e göre Un, yumurta, yeşil mercimek, yeşil ve siyah zeytin, reçel, pekmez, baharatlar ile meyve sebzelerdeki fiyat artışları 14 Şubat itibariy le raflara yansıyan KDV indiriminin etkisini berta raf ederek gıda enflasyo nun bu ayda da yükselmesine neden oldu. TÜRK-İŞ’in mevcut verileri temel alındığında “mutfak enflasyonundaki değişim Şubat 2022 itibariyle şu şekilde gelişti:
yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken asgari harcama tutarındaki artış bir önceki aya göre % 7,12 oranında gerçek leşti.
-Son on iki ay itibariyle gerçekleşen gıda harcama sındaki artış oranı ise %66,38 olarak hesaplandı.
* * *
Sonuç olarak,TÜRK-İŞ’in hesaplamasında temel alınan ve doğrudan piyasadan derlenen fiyatlara göre, gıda ürünlerinde Şubat 2022 itibariyle gözlem lenen değişim harcama gruplarına göre şu şekilde oldu:
-Süt, yoğurt, peynir grubunda; Süt, peynir ve yoğurt fiyatlarında KDV indirimi ile fiyatlarda gerileme görüldü. Ayrıca market markalı ürünlerde ilave indirimler olduğu gözlemlendi. Artık raflarda yağlı olarak satılan sütlerdeki yağ oranları %3,3’ lerden %2,5’lara kadar geriledi.
-Et, tavuk, balık, kurubaklagil, yağlı tohum ürün lerinin bulunduğu grupta; Dana kıyma, kuşbaşı ve kuzu kuşbaşında KDV indirimin etkisiyle fiyat düşüşleri yaşandı. Balık fiyatları sabit kaldı. Tavuk taki fiyat düşüşü ise %7’den az oldu. Yumurtada %7’nin üzerinde hızlı bir yükseliş gözlemlendi. Bakliyat ürünlerinden yeşil mercimekte fiyat KDV indiriminden de yüksek oldu. Kırmızı mercimek düşerken nohut ve kuru fasulye fiyatlarında %7’ nin altında fiyat artışı yaşandı. Bazı bakliyat marka ları maliyetleri düşürmek amacıyla ambalajlarını daha ince bir malzemeyle değiştirdi.
- Ekmek ve tahıllar grubunda; Ekmeğin fiyatında bu ay bir değişim gözlemlenmedi.Bu harcama gru bunda yer alan gıda kalemlerinden bulgur ve pirinç te fiyat %7’den az arttı ancak un hızlı bir yükseliş le %7’den fazla yükseldi. İrmik ve makar na fiyatın da azalış tespit edildi. Ortalama meyve-sebze kg fiyatı 10,56 TL’ye kadar yükselirken, Siyah ve yeşil zeytin, reçel ve pekmez fiyatı KDV indirimin den daha çok arttı. Tuz, ıhlamur, çaydaki düşüş ise %7’den az oldu.