Anadolu’nun dört manevi direğinden biri kabul edilen Şeyh Şaban-ı Veli Hazretleri'nin kabrinin yer aldığı Kastamonu’daki tarihi külliye, hem yerli hem de yabancı binlerce ziyaretçiyi ağırlamaya devam ediyor. Külliye içinde yer alan müze ise özellikle sergilenen sarık koleksiyonuyla dikkat çekiyor.
Tarihi ve manevi bir merkez
Halvetiye tarikatının Şabaniye kolunun kurucusu olan Şeyh Şaban-ı Veli, 1481’de Taşköprü’de doğmuş, tahsilini İstanbul'da tamamladıktan sonra Bolu'da Hayrati Tokadi Hazretlerinden icazet alarak 1520’li yıllarda Kastamonu’ya dönmüş ve burada irşat faaliyetlerine devam etmiştir. 1568 yılında vefat eden Şeyh Şaban-ı Veli’nin yaklaşık 360 halife yetiştirdiği rivayet edilmektedir.
Kastamonu Hisarardı Mahallesi’nde bulunan külliye; cami, türbe, asa suyu, şadırvan ve dergah evlerinden oluşuyor. Caminin temeli 1460 öncesine dayanırken, bugünkü yapı Sultan III. Murad’ın hocası Şucaeddin Efendi tarafından yeniden inşa edilmiştir.
Vakıf Müzesi, kültürel mirası yaşatıyor
2007 yılında restorasyonu tamamlanan külliye içerisindeki yapılar, “Şeyh Şaban-ı Veli Vakıf Müzesi” adıyla ziyarete açılmıştır. Üç katlı müze, sadece tasavvuf tarihine değil, aynı zamanda vakıf kültürüne ve geleneksel Kastamonu yaşamına da ışık tutuyor.
Müzenin koleksiyonunda toplam 2.319 eser bulunuyor. Bunlardan 337’si sergilenirken, diğerleri korunmak üzere depolarda muhafaza ediliyor. Müzede yer alan en eski eser, 1181 tarihli bir Kur’an-ı Kerim.
45 farklı sarık, derin semboller taşıyor
Müzenin en dikkat çeken bölümlerinden biri de sarık koleksiyonu. 45 farklı sarığın yer aldığı koleksiyon, tasavvufi tarikatlara, zikir yöntemlerine ve sembolik anlamlara göre farklılık gösteriyor. Her bir sarık; tasavvufta makam, görev ve manevi derinliği temsil eden özel anlamlar taşıyor.
Siyah, yeşil, beyaz gibi renklerle sarılan bu sarıklar; Peygamber Efendimiz’den günümüze taşınan geleneksel başlık şekillerinin yanı sıra, tarikata göre değişen tasavvufi işaretleri de içeriyor. Taylasan, risale, destar gibi bölümleriyle sarıklar; kişisel manevî yolculukları, ahlaki ilkeleri ve tasavvufun derin anlamlarını yansıtıyor.
Yoğun ilgi görmeye devam ediyor
Kastamonu Vakıflar Bölge Müdürü Halil Alper’in verdiği bilgilere göre; külliyeyi 2007’den bu yana yaklaşık 1 milyon 770 bin kişi ziyaret etti. 2024 yılında ziyaretçi sayısı 87 bin 602’ye ulaşırken, 2025’in ilk 7 ayında ise 51 bin 429 kişi külliyeyi gezdi.
Ziyaretçilerine hem dini hem de tarihi bir atmosfer sunan Şeyh Şaban-ı Veli Külliyesi, Kastamonu’nun en önemli manevi duraklarından biri olmaya devam ediyor.