Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) maden ocaklarında, pandemiye rağmen 2020 yılına göre 2021 de 153 bin 260 ton artışla 870 bin 18 ton satılabilir kömür üretimi gerçekleştirildi. Kurumda, 2021 yılında KDV dahil 495 milyon lira tutarında 836 bin 795 ton kömür satıldı. Derlenen bilgilere göre, kuruma bağlı müessese müdürlüklerinden Kozlu, Üzülmez, Karadon, Armutçuk ve Amasra’daki maden ocaklarında, 2021 yılında yer altından 275 ve yer üstünden 51 olarak 326 işçi emekliye ayrıldı, aynı yıl yaşanan kazalarda da 1 işçi öldü, 2 bin 960 işçi yaralandı. Kurumdan emekliye ayrılanların ardından yer altında 6 bin 78 ve yer üstünde 1351 çalışanla birlikte toplamda 7 bin 429 işçi istihdam ediliyor. TTK’da 2012-2021 yılları itibariyle 10 yılda, 9 milyon 816 bin 988 ton satılabilir kömür üretildi, söz konusu yıllarda en fazla satılabilir üretim 2012 de 1 milyon 457 bin 104 ton, en az üretim 2018 de 686 bin 142 ton oldu. Aynı dönemlerde yaşanan kazalarda da 26 işçi yaşamını yitirdi, 24 bin 831 işçi yaralandı. Bu arada dünya’da da olduğu gibi Türkiye’de yaşanan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) dolayısıyla sokağa çıkma kısıtlamalarının yanı sıra alınan tedbirlerden dolayı geçen yıl taş kömürü üretiminde düşüş görülmedi. Verilerde, 1 Nisan 1924 tarihinde Cumhuriyet sonrası kurulan ilk il Zonguldak’ta, kömür işletmeciliğine başlandığı 1848’den bugüne kadar TTK’nın yanı sıra daha sonraları özel firmaların da açtıkları galerilerde kömür üretimi yapılıyor. Madencilikte 1940-1990'lı yıllarda 30-43 bin civarında işçinin çalıştığı kurumda, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı kayıtlarında da yer alan TTK havzasında bulunan satılabilir 1 milyar 517 milyon ton taşkömürü rezervi mevcut. ‘’ÜLKEMİZİN SANAYİLEŞMESİNE EN BÜYÜK KATKIYI VERİYORLAR’’ Genel Maden İşçileri Sendikası (GMİS) Genel Başkanı Hakan Yeşil, yaptığı açıklamada, ‘’Ülkemizin sanayileşmesine en büyük katkıyı maden işçileri vermiştir, vermeye de devam etmektedir’’ dedi GMİS Genel Başkanı Yeşil, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı’nın çalışma raporunda, Zonguldak havzasındaki yer altında 1 milyar 517 milyon ton civarında satılabilir taş kömürü rezervinin olduğunun yer aldığını söyledi. Mevcut milli servetin ekonomiye kazandırılması için üretim amaçlı işçi açıklarının giderilmesinin kaçınılmaz olduğuna dikkati çeken Genel Başkan Yeşil, şöyle konuştu: ‘’Yer altındaki ‘dudak uçuklatan’ müthiş rezervin ülkemiz ekonomisinin kalkınmasına katkı sağlamak hayallerimiz arasında yer almaktadır. Biz baştan beri uyarıyoruz. Yer altında kömürün kazılmasından satışına kadar yıkama ve nakliye işleri dahil tüm süreç, üretim sürecinin ayrılmaz parçalarıdır. Ülkemizin sanayileşmesine en büyük katkıyı maden işçileri vermiştir, vermeye de devam etmektedir. Kentimizle özdeşleşen maden ocaklarındaki kömürü, bölgemiz ve ülkemiz ekonomisine kaktı sağlamak adına her ne pahasına olursa olsun çıkartacağız, bunun için de işçi açıkları acilen giderilmelidir. Ancak tüm Dünya ile Türkiye’de de etkisini sürdürmeye devam eden yeni tip koronavirüs den (Kovid-19) dolayı maden ocaklarında alınan tedbirler, üretimimizi de olumsuz yönde etkilemektedir.’’ ‘’YER ALTINDA CANLARINI BİRBİRLERİNE EMANET EDİYORLAR’’ ‘’TTK maden ocaklarında üretimden daha ziyade çalışanların sağlıklarına önem veriyoruz’’ diyen GMİS Genel Başkanı Yeşil, şöyle devam etti: ‘’Yer altında madenciler canlarını birbirlerine emanet etmektedirler, çünkü yer altı madenciliği dünyanın en zor mesleğidir. Her gün yer altında istihdam edilen madenciler olası kazalara karşı ölümle burun buruna çalışmaktadırlar, aileleriyle bile evlerinden işe gittiklerinde helalleşiyorlar, dualarla uğurlanıyorlar. Riskli iş kollarında çalışan madenci kardeşlerimiz yine de mesleklerini severek ve aşkla çalışarak bölgemizin yanı sıra ülke ekonomisine durmaksızın katkı sağlamak adına işlerini yapıyorlar. Bu arada kurumda işçi sağlığı ve iş güvenliği yönünden alınan tedbirlerden de memnuniyet duyduğumuzu söylemek istiyorum. Ağır iş kolu madencilik mesleğinde istenmeyen üzücü kazalar da olmaktadır. Üretim esnasında yaşanan kazalarda maden işçilerinin burnunun kanaması bizleri derinden üzmektedir, bu yüzden iş yerlerinde emniyeti, yani tedbiri elden bırakmamaları konusunda işçi kardeşlerimize sürekli telkinlerde bulunuyoruz.’’ ‘’BURAM BURAM AKITTIKLARI ALIN TERLERİ, ANALARININ AK SÜTÜ GİBİ HELAL OLSUN’’ GMİS Lideri Yeşil, konuşmasını, şöyle sürdürdü: ‘’1 Nisan 1924 tarihinde Cumhuriyet sonrası kurulan ilk il Zonguldak’ta, kömür işletmeciliğine başlandığı 1848’den bugüne kadar TTK’nın yer üstü olarak tarif ettiğimiz merkez servislerinin desteğiyle müessese müdürlüklerinden Karadon, Kozlu, Üzülmez, Armutçuk ve Amasra’daki galerilerde kömür üretimi yapılıyor. Maden ocakları, yer üstündeki yerleşim yerlerinin altında uzanan üretim alanlarıyla Zonguldak’ı ‘iki katlı şehir’ haline getirmiştir. Bizler yerin yüzlerce metre altında doğayla mücadele ediyoruz. Doğayla uğraşmak, mücadele etmek kolay değil. Madencilik, ağır iş koludur. Ülkemizin bu anlamda TTK maden işçisine borcu var. Bu verdiğim mesajlar ışığında diyorum ki TTK maden işçilerimizin buram buram akıttıkları alın terleri, analarının ak sütü gibi helal olsun.’’ ‘’KURUMUN 14 BİN NORM KADROSUNA GÖRE İŞÇİ AÇIĞI 6 BİN 571, ACİLEN 3 BİN İŞÇİ ANINMALIDIR’’ Üretimin artırılarak sürekliliğinin sağlanması ve Hazine’ye olan yükün aza indirilmesi amacıyla üretimi artıracak işçi açıkları acilen giderilmesi gerektiğini anlatan Genel Başkan Yeşil, ‘’2010-2021 yılları döneminde kuruma 2 bin 902 işçi alınırken, 7 bin 377 işçi ayrılmış ve oluşan işçi açığı 4 bin 466’dır. Kurumun 14 bin norm kadrosuna göre işçi açığı 6 bin 571’dir. 2018-2021 yılları itibariyle toplam 1911 işçi emekli olmuştur, 2019 da alınandan fazla işçi emekliye ayrılmıştır. Müesseselerin işlerin yürütülmesinde acil işçi ihtiyaçlarının arttığı görülmektedir. Bu nedenle tüm müesseselere öncelikle acil işçi eksikliklerinin giderilmesi ve aynı zamanda işçi alım süreci de dikkate alınarak emekli olanların yerine ‘ 3 bin işçi alınmalıdır’. Kurumun hazır haldeki pano boyu 2 bin 807 metre olup bunun ancak yüzde 37’si 1.040 metresi çalışılabilmektedir. İşçi alımı halinde, çalışan ayak boyunun artırılarak daha fazla üretim yapmak mümkün olacaktır’’ diye konuştu. Genel Başkan Yeşil, sözlerini şöyle tamamladı: ‘’Kurumun idari yapısı da ele alınarak yeniden yapılandırılmalıdır. TTK da üretim ve verimliliği artıracak, maliyetleri aşağıya çekecek mekanize, yarı mekanize sistemlerin yaygınlaştırılmasına devam edilmelidir.Havzada yer altı taş kömürü madenciliği derin kodlarda yapılırken, yer altı risklerini de artırmaktadır. Türkiye de son 20 yılda yaşadığımız büyük kazaların tamamı özel sektörde meydana gelmiştir. Riski yüksek kömür havzaları devlet tarafından işletilmelidir. Taş kömürü, ülkemizin demir-çelik sektörü için stratejik önemlidir. Bu nedenle azami ölçüde yerli ve milli koklaşabilir kömür üretilerek dışa bağımlılık azaltılmalıdır. Madencilik tecrübesinin yanı sıra kültürünün kaybolmaması; ülkemizin kendi doğal ve milli kaynaklarını kullanmak, kurumsal hafızayı kaybetmemek için TTK, Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) ve Maden Tetkik Arama (MTA) gibi madencilik sektöründe deneyimli kurumlar korunmalı ve geliştirilmelidir. Zonguldak kömürle var olmuş şehirdir. Halen kömür madenciliği ekonomide belirleyici öneme sahiptir. TTK küçüldükçe şehir göç veriyor. Halen işsizlerin en önemli istihdam umudu TTK’dır. Üretimin ve verimliliğinin artırılması, sürekliliğin de sağlanması yönünde 8-10 yıldır yoğun çalışılmaktadır. Bölgemizdeki 1 milyar 517 milyon ton mevcut kömür rezervinin yüzde 50’si kurum tarafından işletilmektedir. Üretimin; işçi sağlığı ve iş kuralları dahilinde artırılması ve güvenliğinin sağlanabilmesi, yapılan yatırımların atıl duruma gelmemesi için işçi eksikliği acilen giderilmelidir.’’ TAŞKÖMÜRÜ ÜRETİMİ TTK’da 2012-2021 yılları itibariyle kömür üretimi tüvenan ve satılabilir olarak şöyle: YIL TÜVENAN SATILABİLİR ----- ------------- ----------- 2012 2.441.270 1.457.104 2013 2.190.837 1.369.922 2014 2.083.643 1.300.154 2015 1.585.275 948.573 2016 1.496.223 911.002 2017 1.332.165 823.042 2018 1.205.240 686.142 2019 1.323.971 734.316 2020 1.248.587 716.758 2021 1.351.803 870.018 TOPLAM 16.259.014 9.817.031 MADEN OCAKLARINDAKİ KAZALAR TTK maden ocaklarında 2012-2021 yılları itibariyle ölen ve çoğu hafif olmak üzere yaralanan işçi sayıları şöyle: YIL ÖLÜ YARALI ------ ------ ------- 2012 6 2707 2013 3 2458 2014 1 2162 2015 4 2122 2016 1 2439 2017 6 2409 2018 0 1904 2019 0 2860 2020 4 2810 2021 1 2960 TOPLAM 26 24.831