Öteden beri Türkiye İstatistik Kurumu(TÜİK) tarafından gecikmeli olarak açıklanan işsizlik rakamları verisine ait Nisan/2020 Ayı İşsizlik oranı %12,8 seviyesinde gerçekleşti. Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2020 yılı Nisan döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 427 bin kişi azalarak 3 milyon 775 bin kişi oldu. İşsizlik oranı 0,2 puanlık azalış ile %12,8 seviyesinde gerçekleşti. Tarım dışı işsizlik oranı da 0,1 puanlık azalış ile %14,9 oldu. İstihdam edilenlerin sayısı 2020 yılı Nisan döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 2 milyon 585 bin kişi azalarak 25 milyon 614 bin kişi, istihdam oranı ise 4,9 puanlık azalış ile %41,1 şeklinde açıklandı. Bu dönemde, istihdam edilenlerin sayısı tarım sektöründe 491 bin, sanayi sektöründe 209 bin, inşaat sektöründe 361 bin, hizmet sektöründe 1 milyon 524 bin kişi azaldı. İstihdam edilenlerin %17,5'i tarım, %20,9'u sanayi, %4,9'u inşaat, %56,7'si ise hizmet sektöründe yer aldı. İşgücü 2020 yılı Nisan döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre 3 milyon 13 bin kişi azalarak 29 milyon 388 bin kişi, işgücüne katılma oranı ise 5,7 puanlık azalış ile %47,2 olarak gerçekleşti.
* * *
Bu arada Nisan 2020 döneminde herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna bağlı olmadan çalışanların toplam çalışanlar içindeki payını gösteren kayıt dışı çalışanların oranı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 5,5 puan azalarak %28,7 olarak gerçekleşti. Tarım dışı sektörde kayıt dışı çalışanların oranı bir önceki yılın aynı dönemine göre 5,8 puan azalarak %17,3 oranında çıktı. 15-64 yaş grubunda işsizlik oranı bir önceki yılın aynı dönemine göre 0,2 puan azalışla %13,1, tarım dışı işsizlik oranı ise 0,1 puanlık azalışla %15,0 oldu. Bu yaş grubunda istihdam oranı 5,1 puanlık azalışla %45,5, işgücüne katılma oranı ise 6 puanlık azalışla %52,4 oldu. 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı bir önceki yılın aynı dönemine göre 1,2 puanlık artışla %24,4, istihdam oranı ise 7 puan azalarak %26,1 oldu. Aynı dönemde işgücüne katılma oranı 8,6 puanlık azalışla %34,5 seviyesinde gerçekleşti. Ne eğitimde ne de istihdamda olanların oranı ise bir önceki yılın aynı dönemine göre 5,7 puanlık artışla %29,1 seviyesinde gerçekleşti. Mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı bir önceki döneme göre 0,7 puan artarak %13,8 oldu. İşsiz sayısı bir önceki döneme göre 76 bin kişi artarak 4 milyon 80 bin kişi olarak tespit edilirken; Mevsim etkisinden arındırılmış istihdam oranı bir önceki döneme göre 1,6 puan azalarak %41,0 oldu. İstihdam edilenlerin sayısı 968 bin kişi azalarak 25 milyon 541 bin kişi olarak tahmin edildi.
* * *
Mevsim etkisinden arındırılmış işgücüne katılma oranı bir önceki döneme göre 1,5 puan azalarak %47,5 oldu. İşgücüne katılan sayısı 893 bin kişi azalarak 29 milyon 620 bin kişi olarak tahmin edildi. Ekonomik faaliyete göre, mevsim etkilerinden arındırılmış istihdam, tarım sektöründe 34 bin kişi, sanayi sektöründe 164 bin kişi, inşaat sektöründe 123 bin kişi, hizmet sektöründe 647 bin kişi azaldı.TÜİK’in gecikmeli açıklanan Nisan / 2020 ayı işsizlik rakamlarına bakıldığında; iktisatçı yazar Mustafa Sönmez koronavirüs salgını nedeniyle alınan önlemler kapsamında ücretsiz izinli sayılan ve kısa çalışma ödeneği alan 5,5 milyon kişinin aslında işsiz sayılması gerektiğini vurgulayarak fiili çalışan sayısının geçen yılın aynı dönemine göre 8,2 milyon eksildiğini belirtirken, verilere gelen bir diğer itiraz da çalışma çağındaki nüfusun artmasına rağmen istihdam edilen kişi sayısındaki azalma. Normalde nüfusun artması ve istihdamın azalması işsizlik oranının yükselmesi demek. Bu şartlarda işsizlik oranının düşmesi ise insanların iş arayıp bulamadığında iş aramayı bırakması ile açıklanabiliyor. Çünkü bir kişinin işsiz sayılabilmesi için son 6 ay içerisinde iş arayışına girmiş olması gerekiyor.
* * *
Sonuç olarak, Carnegie Mellon Üniversitesi nezdindeki araştırmacılarından Ali Rıza Güngen ise iş aramayan 3 milyon kişi ve iş aramayıp çalışmaya hazır 4,5 milyon kişinin hesap edilmesi halinde işsizlik oranının çok daha yüksek olacağını vurgularken; Ekonomi profesörü Fatih Özatay ise işsizlik oranından daha önemli bulduğu istihdam oranına dikkat çekerek 2018 yılında en yüksek seviyesini gören istihdam edilme oranının o tarihten bu yana sürekli düşüş gösterdiğini vurguluyor. Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (Betam), koronavirüs salgınının iş gücü piyasasına etkisinde öncü göstergeleri analiz eden araştırma raporuna göre de; Kariyer.net’e iş başvurusu yapanların sayısı Şubat 2020’de 10 milyon 756 bin 130’ken, Nisan 2020’de 4 milyon 400 bin 62’ye geriledi. Benzeri bir gerileme, İŞKUR'un verilerinde de teyit ediliyor. Buna göre, Nisan 2019’da 122 bin işsiz işe yerleştirilirken Nisan 2020’de bu rakam 30 bine geriledi. Bu durum ise, “Mevcut koşullarda iş bulma ümidi o kadar azalmıştır ki büyük bir kitle iş arama zahmetine değmeyeceğini düşünmektedir” değerlendirmesi yanında; Raporda, işini kaybedip iş aramayanların bir bölümü, iş bulamayacağını düşündüğü için “ümidi kırıklar” grubuna dahil ediliyor ve koronavirüs salgınının yarattığı şokla birlikte bu grup üzerinde daha şiddetli bir etki doğabileceği da öngörülüyor. Raporda kullanılan "öncü göstergeler"; İŞKUR ve Kariyer.net’in işletmelerin açık iş, işe yerleştirme, aranan eleman gibi verileri olup, tüm bu öncü göstergelerde büyük bir çöküş yaşandığına dikkat çekiliyor ve salgının kontrol altına alınmasının ardından işsizlikte bir "tsunami" etkisi beklendiği belirtiliyor.
