Merkezi New York kentinde olan ABD Yatırım Bankası Morgan Stanley bu defaki yıl-ortası raporunda dünya ekonomisinin “V” şeklinde toparlanacağını, yani Covid-19 krizi sonrasi eskiye dönüşün yıl sonunda tamamlanacağını öngördü. Rapora göre, 2021 başında dünya ekonomisinin büyümesi %3’e hızlanacak. Ancak, raporun ülkeler bölümünde Türkiye hakkında oldukça karamsar görüşler yer alıyor. Morgan Stanley, yayınladığı “Küresel Yıl Ortası Makro Görünüm” raporunda yeni tip koronavirüs salgını sonrası ekonomik gelişme ve tahminlere ilişkin olarak değerlendirmelerde bulunurken; Raporda, “Büyüme verileri ve politika eylemlerindeki yukarı yönlü son sürprizler dikkate alındığında V şeklinde toparlanma beklentimize güvenimiz arttı” deniliyor. Bu arada küresel ekonominin nisan ayında dibi gördüğünü ve toparlanmanın daha fazla ivme kazanmasıyla mevcut resesyonun kısa süreli olacağı belirtilen Raporda ayrıca, “Kovid-19 resesyonunun beklenenden daha sert ama daha kısa sürmesini beklemeye devam ediyoruz” ifadeleri kullanılıyor.Bankaya göre küresel büyüme seviyeleri bu yılın son çeyreğinde Kovid-19 öncesi seviyelere ulaşacak.
* * *
Son gelinen noktada kovid-19’un küresel bir şok olmasına karşın, büyüme patikasının bölgeden bölgeye değişeceği vurgulanırken; buna göre Çin bu yılın son çeyreğinde potansiyel büyüme rakamlarına tekrar dönecek. Brezilya ve Hindistan gibi bazı ülkelerde virüsün etkisinin daha geç ulaşması nedeniyle Çin dışında kalan gelişen piyasaların büyük bir ihtimalle sonraki bir aşamada toparlanacağı ifade ediliyor. Kurumun 2020 büyüme beklentileri Çin için yüzde 2.0, gelişen piyasalar için eksi yüzde 1.6 oldu. Rapora göre, ABD’nin 2020’de yüzde 5.8 küçülmesini bekliyor.Hal böyle iken, Türkiye’ye ilişkin beklentilerin de yer aldığı raporda, yıla güçlü başlamasına rağmen Türkiye’nin bu yıl yüzde 4.8 daralması da ekleniyor. “Türkiye: Hassas bir Denge” başlığı altında yer alan bu değerlendirmede “Yüksek dış finansman ihtiyacı ve döviz rezervlerindeki sert düşüş dikkate alındığında ekonominin zorlaşan dış fonlama ortamına karşı kırılganlığını koruyacağını öngörüyoruz” deniliyor. Türkiye ekonomisinin hem yurt içindeki kısıtlama önlemlerinden hem de yurt dışı talep düşüşünden çok etkilendiğinin de vurgulandığı raporda, turizm de dahil olmak üzere hizmet sektörünün de ağır yara aldığının altı çiziliyor.
* * *
Söz konusu ilgili raporun detayında enflasyonun mayıs ayında kaydettiği yükselişin zaman içinde Merkez Bankası’nın daha fazla genişleme konusunda cesaretini kırmayacağının belirtildiği raporda ayrıca şunlar da kaydediliyor;” TL’nin zayıflığından kaynaklı enflasyonist etki bekliyoruz ancak aynı zamanda düşük petrol fiyatları ve iç talepteki sert düşüşün hükümetin ithalat kısıtlamalarını dengelemesini bekliyoruz. 2020’de yıllık ortalama yüzde 10.6 enflasyon bekleyen kurum, ayrıca yıl sonuna doğu yüzde 7.6’ya gerilemesinin de beklendiğini belirtiyor. Raporda, “Gerçekleşen reel faizlerin gelişen piyasalar arasında en düşüklerden biri olmasına karşın, büyümeye ve gelecek reel faizlere odaklanmanın TCMB’nin faizleri bu yıl yüzde 7.50’ye kadar indirmesine olanak vereceğine inanıyoruz” ifadeleri yer alıyor.
* * *
Sonuç olarak, Morgan Stanley Türkiye’nin bütçe açığının, yüksek harcamalar ve ekonomik daralma kaynaklı düşük vergi tahsilatı nedeniyle bu yıl yüzde 6.4’e yükselmesini bekliyor.Morgan Stanley’nin raporunda “Genel olarak, ekonominin bu yıl hassas bir dengede durduğunu, yüksek dış borç ve döviz rezervlerindeki sert düşüş dikkate alındığında sıkılaşan dış fonlamanın azalması senaryosuna karşı kırılgan olduğunu öngörüyoruz.” ifadeleri de yer alırken; OECD’ye göre de; Türk ekonomisi için uygulamada iki farklı senaryo oluşturduklarını belirten OECD, salgında ikinci dalganın yaşanmadığı senaryoda Türk ekonomisinin 2020 yılını yüzde 4,8 daralma ile kapatacağını öngördü. OECD, koronavirüs salgınında ikinci dalganın vurması halinde ise Türk ekonomisinde daralmanın yüzde 8,1'e kadar çıkabileceği vurgulanıyor. 2020 ve 2021 sonu enflasyon tahminlerini ise yüzde 10,3 ve 8,6 olarak belirleyen OECD, işsizlik oranlarının ise yüzde 16,8 ve 16,1 olacağını tahmin etti. Cari işlemler dengesi/GSYH oranı için beklentiler ise sırasıyla yüzde 0,6 ve -0,4 şeklinde sıralanıyor. Özetle bu kapsamda 2020 yılı için finansal toparlanma yılı olarak tanım bulurken; iktisadi parametrelerdeki düzelme ancak 2021 yılının ortalarına doğru gerçekleşecek.
