Son alınan bilgilere göre küresel ekonomi bir taraftan zayıflarken dolar endeksi ve tahvil faizlerinin yükek seyretmesi sebebiyle özellikle nakit akımı zayıf şirket lerle ödemeler dengesi açık veren ülkeler açısından bek lenmeyen gecikmelere sebep olabileceği tahmin ediliyor. Bu kapsamda yapılan öngörüler arasında Eğer Çin ve ABD ticaret savaşını bitirmezse, global durgunluk 2020’ de dünyanın kaderi olabilir. Her ay yayınlanan ve büyük ekonomilerin mal ve hizmet üreten şirketlerinin nabzını ölçen JP Morgan-IHS bileşik Tedarik Yöneticileri Anketi (PMI) aydan aya 0.3 puan gerileyerek 50.8’e düştü. Son 3 aydır gerileyen manşet endeks, Mart 2016’dan bu yana en düşük seviyesini bir kez daha denerken,Bileşik PMI’ın bu değeri dünya ekonomisinde çok mütevazi bir büyüme ile tutarlı gözüküyor.Bu yönde imalat sanayinde ara malları dışında mütevazi de olsa bir aşama kaydedildi, fakat ankete dahil firmaların istihdamı azaltması tüketim ve genel ekonominin sağlığı açısından kaygı verici bir nokta şeklin de yorumlanıyor.
* * *
Bu arada ABD, Euro bölgesi, Çin, Brezilya ve Rusya’da bileşik PMI ekonominin hala genişlediğini gösterdi. Euro-bölgesi’nde bu kez başı Fransa çekerken, Almanya ve Avusturya daralmaya başladılar. Asya’da Japonya daralır ken, Hindistan da güç kaybediyor.İhracat siparişleri gerile meye devam ederken, zafiyet hizmetler sektörüne de yayıldı. Öte yanda, firmaların girdi fiyatlarını tüketicilere daha hızlı yansıttığı görüldü. İş dünyası güveni de 57.4’ten 57.9’a yükselerek, Brexit ve Ticaret Savaşı problemlerinin çözüme kavuşacağı umudunu yansıtıyor.Hal böyle iken, anketi düzenleyenlere göre, dünya ekonomisi artık kaplum bağa hızında büyürken, istihdamın yavaşlaması ilerleyen yıllar için karamsar bir görünüm çiziyor. İstihdamda daral ma tüketimi de olumsuz etkileyerek, küresel durgunluğa kayışı hızlandırabileceği belirtiliyor.Özellikle son gelinen noktada Dünya ekonomisi son yılların en yüksek belirsizli ğinden muzdarip ve umudunu Trump ve Xi Jinping’e bağla mış durumda. Faz 1 Ticaret Antlaşmasının imzalanması ve iki ülke arasında gümrük duvarlarının biraz inmesi büyüme de ani bir patlamayı tetiklemese de, kötüye gidişi durdurabi lir.
* * *
Dünya ekonomisi üzerindeki değerlendirmeler sürerken; bir taraftan da ABD Merkez Bankası da dâhil merkez ban kaları tarafından uygulanan faiz indirimleri dalgası yanında ABD-Çin ticaret anlaşmasına dair umutların artması ve te mel ekonomik göstergelerin son düşüşlerin ardından istik rar kazanma işaretleri finansal piyasalara güven vermeye başladığı belirtiliyor.Bu çerçevede sağlam bir toparlanma hala rakamlardan izlenmese de, göreceli iyileşme, birkaç hafta önce dünya ekonomisinin hapsolduğu durgunluk kor kularına bir son verebilir. Mevcut ortam, şu an için Fed Başkanı Powell ve diğer para politikası yapıcılarının para sal teşviklere ara vermeleri için yeterli görünüyor.Diğer ta raftan da Uluslararası Para Fonu’nun gelecek yıl küresel büyümenin hız kazanacağı beklentisini paylaşan Singapur’ daki Standart Chartered Plc’in baş ekonomisti David Mann, “2019’a kıyasla 2020’de küresel büyümenin istikrar kazanacağına dair birçok neden görüyoruz” yorumu yanısı ra Güven nedenleri arasında: JPMorgan Chase & Co.’nun küresel üretim endeksi Ekim’de altıncı ay boyunca daralma sına rağmen, hem üretim hem de siparişlerin artmasıyla bir likte pozitif bölgelere artık daha yakın görülüyor
* * *
Sonuç olarak, halen daralma bölgesindeyken, dünya çapın da fabrika çıkışlarına ait gösterge daha yüksek seviyelerde. ABD’de, Institute for Supply Management (Arz Yönetimi Enstitüsü) tarafından yayınlanan fabrika faaliyeti gösterge si Ekim’de dengelenmişken, hükümetin Cuma günkü iş ra porunda maaş bordrolarındaki seviyenin tahminlerinin aştı ğını ve önceki iki aydaki işe alımların çok daha yüksek revi ze edildiğini gösterdi. ISM’nin hizmet ölçütü de iyileşme belirtileri gösteriyor.Bir taraftan finansal piyasalar da bu iyimserliğe uyum sağlıyor. ABD hisse senedi ölçütleri geçtiğimiz hafta başında günü tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktı ve 10 yıllık Hazine bonosunun getirisi yük seldi.Avrupa ve Asya piyasaları da bu arada yükseldi.Özet le belirtmek gerekirse mali piyasalardaki kıpırdanmalara bakılırsa her ne kadar öteden beri küresel piayasaları olum suz etkilemeye devam eden ticaret savaşları belirsizliğini korusa da global anlamdaki ekonomik büyüme ve güç ka zanma potansiyelinin iyiye doğru gidişi göstermesi bakı mından umut verici olduğu da yapılan yorumlardan biri du rumunda.
