23 Nisan 1920’de Mustafa Kemal Atatürk Önderliğinde oluşturulmuş Kurucu Meclis(1.TBMM)’de görev yapmış, Devrek Müdafa-i Hukuk Cemiyetinin kurucusu Hacı Abdullah Sabri Efendi kabri başında anıldı.
Devrek Belediye Başkanı Çetin Bozkurt ve beraberindeki heyeti ile Hacı Abdullah Efendiyi 100 yılda kabrini ziyaret ederek çelenk bıraktı ve dualarla anıldı.
Devrek Belediye Başkanı Çetin Bozkurt yaptığı açıklamada, “Devrek’in tarihinde önemli bir yere sahip olan, dönemin şartlarına rağmen halkı bağımsızlık ve milli mücadele ruhuyla örgütleyen Kuvayi Milliye yanlısı, TBMM’nin kuruluşunda görev almış ve Millet Bahçesinde Devrek Halkını ulusal direnişe teşvik eden ve Milli Mücadelenin amacı ve ilkeleri konusunda aydınlatan Hacı Abdullah Sabri Efendi( Soyadı Kanunundan Sonra “Aytaç”) TBMM’nin kuruluşunun 100. yılında rahmet ve minnetle anarken, bağımsız Türkiye Cumhuriyetimizin inşasında yer alan ve vatanımızı bize armağan edip, bugünlere gelmemizde katkısı olan ecdadımızın unutmadık” dedi.
ABDULLAH SABRİ EFENDİ KİMDİR?
Abdullah Sabri Efendi (Soyadı Kanunu'ndan sonra Abdullah Sabri Aytaç) Kurtuluş Savaşı'nda Zonguldak yöresinde önemli hizmetler vermiş, TBMM 1. Dönem'de milletvekilliği yapmış bir siyaset adamıdır.
1870'te Zonguldak-Devrek İlçesi'nde doğdu. Halveti Dergahı Postnişini Hacı Mehmet Efendi'nin oğludur. İlk ve orta öğrenimini Devrek İbtidai Mektebi ve Rüştiyesi'nde tamamladı. Sonra medrese eğitimi görerek 1896'da müderris icazetnamesi aldı. Babasının ölümü üzerine Dergah'ta onun görevini üstlendi. 1911 yılında da Devrek Müftülüğüne atandı.
Milli Mücadele'nin başlamasıyla, milli harekatın yanında yer aldı. Devrek Kaymakamı Şükrü Bey'in başlangıçtaki menfi tutumuna rağmen Milli Mücadele'nin hedef ve amaçları konusunda halkı aydınlattı. Camilerdeki konuşmalarının yanı sıra, Devrek Millet Bahçesi'nde de mitingler düzenledi. Devrek Ulu Camii önündeki Hükûmet Konağı'nın yanıbaşındaki kavak ağacının başında kılıç kuşanmış ve elinde sancak-ı şerif tutar halde bir masaya çıkar, konuşmaları ile halkı Milli Mücadele'ye, Mustafa Kemal'in yanında yer almaya çağırırdı. Abdullah Sabri Efendi, Devrek Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin kuruluş ve faaliyetlerinde de görev alarak, Ankara Fetvası'nı da Devrek Müftüsü olarak tasdik etti. Halkın baskısıyla kaymakam da İstanbul ile ilişkisini kesti.
TBMM'nin 1. Dönemi için yapılan seçimlerde Bolu milletvekili seçilerek Ankara'ya geldi ve 23 Nisan 1920'de Meclisin açılışında hazır bulundu. Mecliste Şeriye ve Evkaf ve İrşad komisyonlarında çalıştı.
2. Düzce İsyanı (19 Temmuz - 23 Eylül 1920) öncesinde Devrek'te bulunan Abdullah Sabri Efendi TBMM tarafından bir süre daha yörede kalmaya memur edilerek, "Halkı ulusal direnişe teşvik ve Milli Mücadele'nin ilkeleri konusunda aydınlatmak üzere" görevlendirildi. Daha sonra Meclis'e dönerek üyeliğini sürdürdü. Milletvekilliği sona erince Devrek'e döndü ve herhangi bir işle meşgul olmadı. Soyadı kanunuyla "Aytaç" soyadını alan Abdullah Sabri, 8 Ocak 1950'de vefat etti. Devrek Tekke Camii avlusunda toprağa verildi.
Abdullah Sabri Efendi Efendi’nin mezarının olduğu sokağa adı verildi, Kuva-yı Milliye yanlısı ünlü mitinglerini düzenlediği Millet Bahçesi’ne de anıtı dikildi. Evli olup dokuz çocuk babasıydı. Abdullah Sabri Efendi aynı zamanda ünlü Devrekli şair Rüştü Onur’un da dedesidir. (Ahmet ÇİMEN-DEVREK)
